نظریۀ اصلاح شدۀ امر الهی: دیدگاه آدامز در باب رابطۀ امر الهی و الزام اخلاقی

نویسندگان

مهدی غفوریان

دانشجوی دکتری فلسفه، گروه فلسفه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران مسعود صادقی

استادیار دانشکدۀ الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران مالک حسینی

استادیار گروه فلسفه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

چکیده

رابرت مری هیو آدامز کوشش می کند با ارائۀ تقریری جدید از نظریۀ امر الهی از آن دفاع کند. وی بیان می کند که نه خوبی اخلاقی بلکه فقط الزام اخلاقی را می توان از طریق امر الهی توضیح داد. وی ابتدا با روش معناشناختی تحلیلی از معنای الزام اخلاقی به دست می دهد، سپس می کوشد با تعیین بهترین نامزدی که می تواند نقش معناشناختی الزام را ایفا کند ماهیت الزام اخلاقی را دریابد. از نظر آدامز مهم ترین نقشی که از تحلیل معنایی الزام اخلاقی به دست می آید ویژگی میان فردی آن است. اوامر خداوند به سبب ویژگی هایی نظیر گناهکاری فرد در صورت نقض آنها و نیز عینیت آن اوامر بهترین نامزدی است که می تواند این نقش را به خوبی ایفا کند. وی با الهام از نظریۀ کریپکی ـ پاتنم بیان می کند رابطۀ میان امر خداوند و درستی/نادرستی عمل شبیه رابطۀ آب و h2o است. بنابراین نادرستی اخلاقی با مخالفت با اوامر خداوند خیرخواه و مهربان اینهمان است و به همین دلیل دارای ضرورت متافیزیکی است. برای دفاع از رأی آدامز شایسته است «دیگری» بر گفتگوی فرد با خویشتن نیز دلالت کند و مراد از دیگری فقط فرد دیگر نباشد: دیگری خود فرد را نیز در بر می گیرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی نظریۀ امر الهی از دیدگاه ویلیام جی. وین‌رایت

از دیرباز دین و اخلاق دو عنصر مهم و اساسی در زندگی آدمی تلقی شده‌اند و نسبت بین این دو نیز، همیشه مسئلۀ بحث‌برانگیزی بوده و هست. از این‌رو مسئلۀ اصلی و عمدۀ این مقاله نیز بر محور این مسئلۀ اساسی استوار است و برآنیم که دیدگاه وین‌رایت در زمینۀ این پرسش را بررسی کنیم. در همین زمینه نظر وی را دربارۀ نظریۀ اخلاقی کانت، به‌ویژه نظر کانت در خصوص خودآیینی بیان و بررسی خواهد شد و سپس ارزیابی وین‌رایت د...

متن کامل

نظریه‌ی امر الهی از دیدگاه ویلیام اُکام

نظریه‌ی امر الهی از جمله نظریات بحث‌انگیز در فلسفه‌ی اخلاق بوده که در دوران معاصر نیز همواره مورد توجه اندیشمندان بوده است. در دوران معاصر، این نظریه از جهات مختلف معناشناختی، معرفت‌شناختی و وجودشناختی مورد مطالعه قرار گرفته است. ویلیام اُکام که در آراء کلامی خود به اراده‌ی آزاد و قدرت مطلق خداوند توجّه زیادی داشته است، منشأ ارزش‌های اخلاقی را اوامر خداوند دانسته و تقریری وجودشناختی از این نظریه ...

متن کامل

نظریۀ اخلاقیِ امر الهی؛ بررسی و نقد نگرش دانس اسکوتوس

نظریۀ اخلاقیِ امر الهی، بنیان ارزش‌های اخلاقی را در اوامر وحیانیِ موجود در متون مقدس جست‌وجو می‌کند. دانس‌ اسکوتوس که در آرای کلامی خود به ارادۀ آزاد و قدرت مطلق خداوند اهتمام زیادی داشته، از جملۀ مدافعان این نظریه بوده است و ضمن اینکه منشأ الزام اخلاقی را ارادۀ الهی می‌داند، تقریر وجودشناختی متعادلی از این نظریه ارائه می‌دهد. عدم توجه به تفکیک امر از ارادۀ الهی و عدم وجود معیار واضحی در تشخیص ار...

متن کامل

بررسی تاریخی نظریۀ امر الهی و نقش‌های خدا در فلسفۀ اخلاق غرب

بر اساس نظریۀ امر الهی، خوبی و بدی اعمال وابسته به اوامر و نواهی الهی‌اند و از همین رو، امر/ ارادۀ الهی نقش و نمودی پررنگ در حوزۀ اخلاق دارد. شواهد اولیه بر این نظریه همراه با اشاره‌هایی  به نقش‌ خدا در اخلاق را می‌توان در محاورات سقراط و به‌ویژه رسالۀ اوثیفرون  سراغ گرفت، اما این نظریه، تقریرهای گونه‌گون و تکامل‌یافته‌تری نیز دارد و افزون بر  آباء کلیسا و اندیشه‌ورزانی چون آگوستین، گریگوری کبی...

متن کامل

امر الهی و الزام‏های اخلاقی: بررسی و نقد رابطهٔ دین و اخلاق از نگاه ریچارد ‌‌سوئین‌برن

به اعتقاد ریچارد ‌‌سوئین‌برن - فیلسوف دین معاصر - بر این باور است که فرمان‌های الهی بی‌ارتباط با مسائل اخلاقی نیستند؛ از آنجا که خداوند بزرگ‌ترین ‌‌‌مُنعم ماست، اگر کاری از ما بخواهد‌‌‌‌، انجام آن وظیفۀ ما خواهد بود، اما روشن است که او نمی‌تواند هیچ گاه سبب شود تا کاری که وظیفۀ ما نیست‌‌‌‌، وظیفۀ ما گردد.او،‌ در واقع، خداوند را ‌‌‌‌‌‌منشاء تکالیف اخلاقی دانسته و البته، با تفکیک میان احکام اخلاقیِ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشنامه فلسفه دین

جلد ۱۴، شماره ۲، صفحات ۲۰۱-۲۲۱

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023